Chuyện cà pháo

Quê hương anh nước mặn đồng chua,
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau...
Làng quê nghèo đất bạc chua chát cháy khô hạn hán trường kỳ, có cây cà pháo sinh sống rộng rãi. Gọi cà pháo vì trái nó nhỏ nhỏ tròn tròn như trái mù u, người ta ngâm muối, ăn cắn cả trái nghe kêu, ấy thế cà pháo. Gọi cà pháo khỏi lẫn lộn cà dê to như hòn dái con dê.
Cà pháo hay thấy hai loại trắng và tím. Hoa trắng quả trắng, hoa tím quả tím. Tím hay trắng, đem ngâm muối, đời quả cả pháo như nhau cả. Cắn nổ cái bốp, nhai nuốt để trôi hết vô bụng người ta.
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm mai


Cà dầm tương ngon hơn cà dầm muối. Cà non dầm mắm, cà già dầm dưa. Thời nay phân bón chăm sóc kỹ sư, cà pháo trái to trái lớn, phải cắt hai cắt tư vừa miếng, cắn không còn nổ được nữa.
Dưa, mắm, sống, chín, chế biến đủ kiểu đa loại cà pháo rộn bộ. Cơm niêu nhà hàng thịt heo rau sống làm cà pháo đài cát, "văn minh" hơn cà đói rách vàng vọt thời trường trận vại, lu, dưa, cà, bí mướp...
Quá lâu rồi, nhìn cây cà pháo nhớ những ngày xưa thân ái quá.